III EDYCJA OGÓLNOPOLSKIEGO FORUM MŁODYCH KRYMINOLOGÓW
W dniach 23-25 września 2020 r. odbyło się III Ogólnopolskie Forum Młodych Kryminologów. Hasło przewodnie kolejnej edycji brzmiało: „Badania kryminologiczne a praktyka – perspektywa krajowa i międzynarodowa”. Dotychczasowym miejscem obrad był Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, jednak z uwagi na obostrzenia sanitarne a także większą niż we wcześniejszych dwóch edycjach liczbę zgłoszeń, trzecie OFMK miało miejsce w Hotelu Podlasie w Białymstoku.
Wyrazem uznania i docenienia inicjatywy naukowej jaką jest Ogólnopolskie Forum Młodych Kryminologów było objęcie jej trzeciej edycji zaszczytnym wyróżnieniem w postaci Honorowego Patronatu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Była to pierwsza konferencja objęta honorowym patronatem Prezydenta RP na Uniwersytecie w Białymstoku.
Ogólnopolskie Forum Młodych Kryminologów cieszy się coraz większą renomą zarówno w polskim, jak i międzynarodowym środowisku naukowym, jak również w przestrzeni pozaakademickiej, czego dowodem jest fakt, iż zgłoszono 115 propozycji wystąpień z 40 jednostek naukowych krajowych oraz zagranicznych m.in. z Kataru i Nigerii, USA. Komitet Naukowy w składzie: prof. dr hab. dr h. c. Emil W. Pływaczewski, prof. dr hab. Ewa M. Guzik-Makaruk, prof. dr hab. Katarzyna Laskowska oraz dr hab. Wojciech Filipkowski, prof. UwB finalnie wyłonił 70 propozycji referatów.
Ostatecznie udział gości zagranicznych w III OFMK był ograniczony, co było spowodowane dynamicznie zmieniającą się sytuację epidemiczną na świecie. We wrześniowym OFMK wzięło udział 72 czynnych uczestników z Polski, z takich ośrodków naukowych jak: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Śląski, Instytut Nauk Prawny PAN, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Łódzki, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Wyższa Szkoła Kryminologii i Penitencjarystyki w Warszawie, oraz 3 czynnych uczestników zagranicznych z Włoch (University of Milan), Niemiec (Uniwersytet Europejski Viadrina we Frakfurcie nad Odrą), Szwajcarii (University of Bern).
Uczestników powitała koordynator III edycji Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów dr Diana Dajnowicz-Piesiecka, która odczytała formułę patronatu honorowego Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Po przywitaniu przybyłych gości poinformowała ich, że organizacja konferencji nie mogłaby się odbyć bez wsparcia partnerów OFMK. Konferencję dofinansowano bowiem z programu "Doskonała Nauka" Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wspierającego jednostki organizacyjne działające na rzecz upowszechniania nauki w realizacji projektów mających na celu prezentację osiągnięć naukowych, w tym najnowszych wyników badań naukowych lub prac rozwojowych, poprzez organizację konferencji naukowych oraz wydawanie monografii naukowych. Finansowego wsparcia udzieliło również Województwo Podlaskie w związku z promocją województwa podczas konferencji. Wsparcia konferencji udzielili również Kancelaria Adwokacka Janusza Kaczmarka z Warszawy, Kancelaria Adwokacka Robert Zawłocki z siedzibą w Poznaniu, białostocka firma Ekto, wypożyczalnia aut w Białymstoku eastRent oraz Rada Uczelniana Samorządu Doktorantów UwB.
Uroczystego otwarcia III edycji OFMK dokonał twórca idei Forum - prof. dr hab. dr h.c. Emil W. Pływaczewski, Kierownik Katedry Prawa Karnego i Kryminologii Wydziału Prawa UwB oraz Dyrektor Międzynarodowego Centrum Badań i Ekspertyz Kryminologicznych.
Prof. dr hab. dr h.c Emil Pływaczewski wspomniał również o dorobku dwóch poprzednich edycji konferencji: I edycji Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów, która odbyła się w dniach 19-20 maja 2016 r. pod hasłem „Współczesna przestępczość i patologie społeczne z perspektywy interdyscyplinarnych badań kryminologicznych”, a którego zwieńczeniem była monografia pod tym samym tytułem oraz II Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów, które odbyło się w dniach 10-11 maja 2018 r. pod hasłem przewodnim: „Przestępczość XXI wieku – szanse i wyzwania dla kryminologii”, po którym ukazała się monografia o takim samym tytułem.
Na otwarcie konferencji przybyło wielu znamienitych gości, w tym Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Stanisław Derehajło, zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji mł. insp. Jacek Tarnowski, adw. dr Janusz Kaczmarek, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego dr hab. Piotr Chlebowicz, prof. UWM, kierownik Zakładu Prawa Karnego, Kryminologii i Kryminalistyki na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach dr hab. Leszek Wieczorek, prof. UJK oraz kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie prof. dr hab. Wiesław Pływaczewski.
Po uroczystym otwarciu konferencji odbył się panel ekspercki pt. Current Problems of the Penal Law and Criminology. Aktualne Problemy Prawa Karnego i Kryminologii, któremu przewodniczyła prof. dr hab. Ewa M. Guzik-Makaruk. Panel ekspercki nawiązywał do serii monografii pod tym samym tytułem „Current Problems of the Penal Law and Criminology. Aktuelle Probleme des Strafrechts und der Kriminologie” zapoczątkowanej w 1998 r. przez prof. dr. hab. dr h.c. Emila W. Pływaczewskiego.
Panel ekspercki „Current Problems of the Penal Law and Criminology. Aktualne Problemy Prawa Karnego i Kryminologii” inaugurujący obrady III Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów, stanowił wyraz uznania wobec imponującego naukowego dorobku Mentorów i opiekunów naukowych Młodych Kryminologów. Wśród uczestników Forum było wielu młodych naukowców, którzy zgłosili swój udział w OFMK nie tylko w celu zaprezentowania własnych osiągnięć naukowych, ale przede wszystkim by uczyć się i inspirować najlepszymi Polskimi ekspertami w zakresie nauki kryminologii.
Prelegentami w panelu eksperckim byli:
1. dr hab. Sławomir Redo, który wygłosił referat on-line pt. „Odwrócona klasa” w wykładzie online nt. ONZ a zapobieganie przestępczości czyli koniec z mówieniem „do ściany”?",
2. prof. dr hab. Katarzyna Laskowska, która wygłosiła referat pt. „Problemy współczesnej kryminologii w Rosji”,
3. prof. dr hab. Wiesław Pływaczewski, który wygłosił referat „Zielona kryminologia wobec zjawiska dyspersji obcych gatunków inwazyjnych”,
4. dr Grzegorz Ocieczek, który wygłosił referat pt. „Sytuacja rodzinna świadków koronnych związana z chęcią podjęcia współpracy z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości”,
5. dr hab. Wojciech Filipkowski, prof. UwB, który wygłosił referat „Kryminologia wobec wyzwań sztucznej inteligencji”,
6. dr hab. Leszek Wieczorek, prof. UJK, który wygłosił referat pt. „Przestępczość na Ukrainie - wybrane konteksty”,
7. prof. dr hab. dr h.c. Emil W. Pływaczewski i prof. dr hab. Ewa M. Guzik-Makaruk, którzy wygłosili referat pt. „25 lat Białostockiej Szkoły Kryminologii”.
Po krótkiej przerwie rozpoczął się Panel I, którego moderatorem był dr hab. Leszek Wieczorek, prof. UJK. W tej części obrad swoje wystąpienia zaprezentowali:
- dr Diana Dajnowicz-Piesiecka, która wystąpiła z referatem pt. „Przemoc domowa z perspektywy doświadczeń Szwajcarii”,
- dr Joanna Narodowska, która wystąpiła z referatem pt. „Medycyna ludowa - aspekty kryminologiczne i wiktymologiczne”,
- dr Maciej Duda, który wystąpił z referatem pt. „Przestępstwa przeciwko zabytkom w świetle badań kryminologicznych”,
- dr Marta Romańczuk-Grącka, która wystąpiła z referatem pt. "Kaskada definicji" przemocy jako przedmiot konceptualizacji badań kryminologicznych,
- dr Agnieszka Kilińska-Pękacz, która wystąpiła z referatem pt. „Kobieta jako sprawczyni zabójstwa w ujęciu kryminologicznym”,
- mgr Dariusz Dryjas, który wystąpił z referatem pt. „Czy ukrycie zwłok przez sprawcę czynu, skutkiem którego jest śmierć ofiary jest dla niego „opłacalne” - studium przypadku”,
- mgr Magdalena Okułowicz, która wystąpiła z referatem pt. „Prawne i kryminologiczne aspekty przestępczości narkotykowej w Hiszpanii”.
Po zakończeniu obrad uczestnicy konferencji wzięli udział w uroczystej kolacji zorganizowanej w hotelu Podlasie. Była to okazja zarówno do podsumowania pierwszego dnia obrad, jak również do nawiązania bliższych relacji między gośćmi.
24 września 2020 r. panele odbywały się w dwóch salach jednocześnie przez cały dzień. Podczas panelu II prowadzonego przez dr. hab. Wojciecha Filipkowskiego, prof. UwB uczestnicy konferencji wygłaszali referaty w języku angielskim. Program obejmował następujące wystąpienia:
- dr Lorenzo Picarella - „Organized cybercrime: a new challenge for the definition of organized crime?,
- mgr Piotr Mroczko - „Social exclusion of people with Alzheimer's disease”,
- mgr Rafael Studer - „The Presumption of Harmlessness”,
- mgr Milena Zajkowska - „The Trade of Illicit Drugs in Dark Web”,
- mgr Aleksandra Stachelska - „Juvenile offenders of international cyberstalking – current issue or an abstract future?”,
- mgr Sebastan Zieliński - „Criminological research on corporate crimes in the USA compared to Polish experience with the liability of collective entities”,
- mgr Aleksandra J. Lewandowska - „Clinical criminology come back? Biopsychosocial criminology concept”,
- Krzysztof Worek - „Criminogenic effects of "patostreaming" in light of Albert Bandura’s Social Learning Theory”,
- Nathalie Sułkowska - „Mental illness and criminal behavior - new challenge for criminologists in times of metal health awareness”.
Panelem III przewodniczyła prof. dr hab. Katarzyna Laskowska. Wystąpienia w tej części zaprezentowali:
- dr Joanna Melz - „Publikowanie danych osób poszukiwanych w dobie Internetu – perspektywa niemiecka”,
- mgr Emilia Płońska - „Zjawisko fałszerstwa pieniędzy w II i III RP. Próba syntezy historyczno - kryminologicznej”,
- dr Michał Dziedzic - „Praktyczne aspekty badań nad przestępczością gospodarczą”,
- mgr Teofil Pietroń - „Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w sektorze prywatnym w XXI wieku”,
- mgr Marzena Zieziula - „Przestępstwo fałszowania pieniędzy - wybrane aspekty prawne i kryminologiczne”,
- mgr Damian Skowron - „Problemy definicyjne i regulacyjne kryptowalut”.
Panel IV poświęcony był głównie przestępstwom na tle seksualnym. Jego prowadzenia podjął się dr hab. Piotr Chlebowicz, prof. UWM. Zaprezentowano następujące wystąpienia:
- dr Justyna Włodarczyk-Madejska - „Przestępca na emeryturze”,
- dr Karol Konaszewski - „Zasoby osobowościowe i społeczne a radzenia sobie ze stresem w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie”,
- mgr Katarzyna Staciwa - „Nowe formy przestępczości przeciwko dzieciom. Seksualne wymuszenie online”,
- mgr Karolina Kamińska-Surówka - „Ciemna liczba przestępstw na tle seksualnym – możliwości i ograniczenia w zakresie prowadzenia badań kryminologicznych”,
- mgr Dominik Wzorek - „Metodologiczne aspekty opisu przebiegu karier kryminalnych”,
- mgr Oliwia Czaplińska - „Dzieciobójstwo jako przestępstwo uprzywilejowane w świetle doktryny i orzecznictwa”,
- Mateusz Bąk - „Analiza akt sprawy jako metoda badań ilościowych i jakościowych na przykładzie kryminologicznego badania zjawiska pedofilii”.
Moderatorem panelu V był prof. dr hab. Wiesław Pływaczewski. W moderowanym przez niego panelu można było wysłuchać wystąpień przedstawicieli organów ścigania - praktyków, których spojrzenie na przestępczość od strony wykrywania przestępstw niewątpliwie wzbogaciło wiedzę uczestników. Swoje wystąpienia zaprezentowali:
- mł. insp. dr Maria Hapunik - „Funkcja wykrywcza czynności operacyjno – rozpoznawczych. Teoria i praktyka”,
- mł. insp. dr Anna Świerczewska-Gąsiorowska - „Wybrane zagadnienia przestępczości osób starszych”,
- dr Korneliusz Łukasik - „Błąd medyczny w aspekcie kryminologicznym”,
- mgr Ewelina Dagmara Mogielnicka - „Przestępstwo znęcania się nad zwierzętami w świetle wyników badań empirycznych”,
- mgr Maciej Kaczmarek - „Wykorzystywanie wątpliwości co do prawa, jako przejaw wyrachowanej działalności sprawcy”,
- mgr Agata Szewczyk - „Wymagania stawiane kandydatom na biegłych sądowych w świetle rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 2005 roku – uwagi de lege lata i de lege ferenda”,
- mgr Michał Powszedniak - „Problemy metodologiczne związane z opisem przestępczości motywowanej nienawiścią”.
Panel VI koncentrował się wokół problematyki kar i wykonywania kar oraz środków wychowawczych i poprawczych, jak również badań wiktymizacyjnych. Panelowi przewodniczyła mł. insp. dr Maria Hapunik. Program obejmował następujące wystąpienia:
- dr Bartosz Kułan - „Idea supermax prison na przykładzie więzienia Alcatraz”,
- dr Justyna Jasiak-Fik - „Stosowanie środków wychowawczych i poprawczych wobec nieletnich na przykładzie woj. śląskiego i Polski – prezentacja wyników badań”,
- mgr Joanna Klimczak - „Karać najsurowiej – czyli jak? Kara dożywotniego pozbawienia wolności w Polsce”,
- mgr Paulina Sidor - „Wpływ kary pozbawienia wolności na funkcjonowanie kobiet i mężczyzn – czy wnioski z badań naukowych mogą być podstawą do zmiany organizacji zakładów karnych?”,
- Natalia Jachymowska, Natalia Gajos, Karina Rymar - „Badania wiktymizacyjne wśród studentów Uniwersytetu Warszawskiego”,
- Sylwia Adamczyk - "I wanna be your victim" - badania dotyczące pseudoofiar”.
Bardzo różnorodna problematyka wystąpień, której wspólnym mianownikiem można by określić działania resocjalizacyjne, miała miejsce w panelu VII, któremu przewodniczyła mł. insp. dr Anna Świerczewska-Gąsiorowska. Program obejmował bowiem następujące referaty:
- mgr Patryk Kukliński - „Terapia, readaptacja czy mrzonka? Problemy pacjentów Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie – identyfikacja, postulaty rozwiązań i prognozy na przyszłość”,
- mgr Justyna Granatowska - „Badania ankietowe i prowokacja obywatelska jako źródła wiedzy o przestępstwie child groomingu”,
- mgr Mateusz Gąsowski - „Problem ciemnej liczby przestępstw narkotykowych wśród młodzieży Szkolnej”,
- mgr Konrad Kulawik - „Prowadzenie oddziaływań resocjalizacyjnych - perspektywa funkcjonariuszy Służby Więziennej”,
- mgr Przemysław Hus - „Kryminologiczne aspekty przestępstwa niealimentacji w praktyce Prokuratorskiej”,
- Katarzyna Jagodzińska - „Natura czy wychowanie? Wpływ genów i środowiska na kształtowanie umysłu przestępcy”.
Po obradach organizatorzy zaprosili uczestników konferencji na wspólny wyjazd do nazywanego perłą Podlasia Tykocina, w którym znajduje się ponad 100 obiektów zabytkowych. Jest to najstarszy zespół urbanistyczny historycznego Podlasia z zachowanym układem charakterystycznym dla miasteczka żydowskiego, jeden z największych przedwojennych ośrodków kultury żydowskiej w Polsce. Uczestnikom zaproponowano zwiedzanie dwóch zabytków: wybudowanej w 1642 roku Wielkiej Synagogi oraz Kościoła św. Trójcy. Po Rynku Głównym Tykocina - wyjątkowym zabytku urbanistycznym, oprowadzała zaproszonych prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz - Wojewódzka Konserwator Zabytków. Profesor poleciła uwadze uczestników zdobiący główny plac dwumetrowy pomnik Stefana Czarnieckiego - najprawdopodobniej drugi po Kolumnie Zygmunta najstarszy świecki pomnik w Polsce. Następnie uczestnicy konferencji udali się na uroczystą kolację w Hotelu Villa Regent.
Trzeciego dnia konferencji odbyły się dwa panele. Moderatorem Panelu VIII był dr Maciej Duda. Problematyka tego panelu skoncentrowana była na problemach związanych z penitencjarystyką. Poruszano kwestie patologii w środowisku izolacji więźniów, jak również trudności związanych z wykonywaniem zawodu funkcjonariusza służby więziennej. Swoje wystąpienia zaprezentowali:
- mgr Agnieszka Nowogrodzka - „Resyliencja - zasoby osobiste funkcjonariuszy Służby Więziennej”,
- mgr Justyna Omeljaniuk - „Możliwości i trudności przeprowadzania badań kryminologicznych przez młodych naukowców”,
- mgr Karolina Zajdel - „Rola personelu medycznego w przeciwdziałaniu różnym formom przemocy oraz minimalizowaniu jej negatywnych następstw”,
- mgr Agnieszka Romanowska - „Patologiczne zachowania więźniów w jednostkach penitencjarnych”,
- mgr Adriana Kuligowska - „Zgwałcenie osoby najbliższej – wybrane aspekty prawnokarne i kryminologiczne. Studium przypadku”,
- mgr Krzysztof Gasiński - „Stygmat recydywy – czy nadal i w każdym przypadku?”,
- mgr Maciej Długosz - „Metodyka przygotowywania zarzutu apelacyjnego obrazy przepisów postępowania karnego odnoszących do treści i formy opinii biegłego- ujęcie praktyczne i doktrynalne”.
Panelowi IX przewodniczyła dr Joanna Narodowska. Obejmował on następujące referaty:
- mgr Tomasz Berdzik - „Kryminologiczne i wiktymologiczne problemy społeczności romskiej – zagadnienia wybrane”,
- mgr Szymon Buczyński - „The ring of fire, kryzys ukraiński z perspektywy badań nad europejskim czarnym rynkiem broni”,
- mgr Radosław Jasiński - „Przestępstwa popełniane przez zorganizowane grupy przestępcze w Rosji i ich kryminologiczny charakter”,
- mgr Michał Ławrenow - „Przestępczość obcokrajowców w Polsce na tle problemów imigracyjnych w Europie”,
- mgr Patryk Zieliński - „Działalność Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w systemie ochrony praw osób pozbawionych wolności”,
- Patrycja Kozłowska - „Strefy wolne od LGBT jako pozostałość dawnej myśli kryminologicznej i przyczynek do dalszych badań”,
- Wiktoria Więcław - „Problemy kryminalne społeczności międzynarodowych – możliwości i rozwiązania”.
Po zakończeniu obu paneli uczestnicy konferencji rozpoczęli ożywioną dyskusję podsumowującą trzy dni obrad. Przedstawione przez uczestników wyniki badań miały charakter interdyscyplinarny, uwzględniający różne perspektywy: prawną, socjologiczną, historyczną, psychologiczną, pedagogiczną czy medyczną.
Na koniec prof. dr hab. dr h.c E. Pływaczewski dokonał oficjalnego podsumowania trzydniowych obrad konferencji. Zwrócił uwagę na bogactwo problematyki oraz wysoki poziom merytoryczny zaprezentowanych referatów oraz nie szczędził pochwał i ciepłych uwag organizatorom. Koordynatorem III edycji Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów była dr Diana Dajnowicz-Piesiecka, która współpracowała przy organizacji konferencji z zespołem w składzie: mgr Aleksandra Stachelska (która była kierownikiem sekretariatu OFMK), mgr Emilia Płońska i mgr Milena Zajkowska (doktorantki w Katedrze Prawa Karnego i Kryminologii Wydziału Prawa UwB) oraz mgr Adriana Kuligowska (adeptka Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku).
Pokłosiem wygłoszonych referatów oraz rozważań podjętych podczas III Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów będzie monografia pokonferencyjna "Badania kryminologiczne a praktyka. Perspektywa krajowa i międzynarodowa", która ukaże się w 2021 r. nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer pod redakcją E.W. Pływaczewskiego, D. Dajnowicz-Piesieckiej i E. Jurgielewicz-Delegacz.
PATRONATY HONOROWE
WSPARCIE FINANSOWE
WojewództwO Podlaskie - w związku z promocją województwa podczas konferencji
PARTNERZY
Kancelaria Adwokacka prof. dr hab. Robert Zawłocki
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe EKTO Sp. z o. o.
Wypożyczalnia samochodów eastRent w Białymstoku
Rada Uczelniana Samorządu Doktorantów Uniwersytetu w Białymstoku
Uczestnicy III edycji Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów, które odbyło się w dniach 23-25 września 2020 r.
